ტური აჭარა

აჭარა

დანდალოს ხიდი

ხიდი (აჭარა - ქედის რაიონი)          

შუა საუკუნეების თაღოვანი ხიდი მდ. აჭარისწყალზე. დანდალოს ხიდი ქართული სახიდე-სამშენებლო ხელოვნების უნიკალური ძეგლია. მდინარეზე გადასული მალის სიგრძეა 20 მ, სიგანე – 3.3 მ, სიმაღლე თაღის ზედამდე – 14 მ. ნაგებია ადგილობრივი კირქვითა და კირის დუღაბით. ორივე ბურჯი დადგმულია კლდეზე, რაც მას ძირის გამორეცხვისაგან იცავს. ხიდი მოქმედია. ხიდს 2006 წლიდან მინიჭებული აქვს ეროვნული მნიშვნელობის კულტურის ძეგლის სტატუსი.

თამარის ხიდი

ხიდი (აჭარა - ქედის რაიონი)          

შუა საუკუნეების ქვის ხიდი, რომლის აგებაც თამარ მეფის სახელთანაა დაკავშირებული. ხიდს აქვს ძლიერ დამრეცი კამარა. კამარის მალი 15.5 მ-ია. ნაგებია კირის დუღაბით გამაგრებული კირქვის დიდი კვადრებით. ბურჯები ამოყვანილია კლდეზე. ამ ხიდით მოსახლეობა დღესაც სარგებლობს

კალოთის ეკლესია

ეკლესია (აჭარა - ხულოს რაიონი)          

ეკლესია თარიღდება XI-XIII საუკუნეებით. შედარებით უკეთაა დაცული ტაძრის აღმოსავლეთი მხარე, საკურთხევლის აფსიდის კედელი და კონქის ნაწილი. XX საუკუნის 40–50 წლებამდე უკეთ იყო შემონახული მისი დანარჩენი ნაწილები, რომლებიც ახლა საძირკველის დონემდეა მორღვეული.

მახუნცეთის ჩანჩქერი

ჩანჩქერი (აჭარა - ქედის რაიონი)          

ჩანჩქერი საქართველოში, ქედის მუნიციპალიტეტში. მდებარეობს სოფელ ზედა მახუნცეთის ჩრდილო ნაწილში, ზღვის დონიდან 335 მეტრის სიმაღლეზე, მდინარე აჭარისწყლის მარჯვენა მხარეს. პატარა შენაკადზე გამოედინება 50 მეტრის სიმაღლის ჩანჩქერი, რომელიც საკმაოდ მოზრდილ მორევს აჩენს. პორფირიტული ტუფებისა და ტუფბრექჩიების წყებით აგებული, ქედის იმ ნაწილში გამომდინარე ჩანჩქერი ძალზე შთამბეჭდავია და ბევრ მნახველს იზიდავს. აქვეა განლაგებული რესტორნის ტიპის კვების ობიექტები და ასევე საპიკნიკე ადგილები.

სათანჯოს ციხე

ციხე-კოშკი (აჭარა - გალის რაიონი)          

მდიანრე ენგურის მარჯვენა მხარეს, მაღალი მთის წვერზე, წამოდგმულია ციხე, რომელსაც სათანჯო ჰქვია (ს. მაკალათიას აზრით: „სიტყვა სათანჯო წარმოშობილია ტერმინ „თანჯიდან“, რომელიც ნიშნავს სამანს, საზღვრის ნიშანს“). ციხისთვის ისეთი მოხერხებული ადგილი შეურჩევიათ, რომ ყოველი მხრიდან მოჩანს. იგი არა მარტო ენგურის ხეობაზე ბატონობს, არამედ მთელი კოლხეთის დაბლობზე, ზღვის სანაპიროს ჩათვლით. ეს მეტად მნიშვნელოვანი სადაზვერვო პუნქტი აქ გამავალ სიმაგრეთა ჯაჭვის მეტად მნიშვნელოვანი სტრატეგიული ობიექტი იქნებოდა. სამწუხაროდ, მის მნიშვნელობაზე, გადატანილ ომებზე, მატიანეებში არაფერია ნათქვამი.

სხალთის კომპლექსი

ეკლესია (აჭარა - ხულოს რაიონი)          

ეკლესიის აშენების შესახებ ისტორიულ წყაროებსა და თვით ფრესკებზე დაცულ წარწერებში ცნობები არ მოიპოვება. ხალხში დარჩენილი ზეპირთქმულებები სხალთის აგებას თამარ მეფის სახელს უკავშირებს. სხალთის ხეობა, შუა საუკუნეებში საკმაოდ დაწინაურებული რეგიონი იყო. აქ გადიოდა აჭარიდან არტაანისკენ მიმავალი უმოკლესი გზა. კუთხის კულტურული აღმავლობა საქართველოს პოლიტიკურ–ეკონომიკური ძლიერებისა და აჭარაში აბუსერისძეთა მმართველობის პერიოდს უკავშირდება. აბუსერისძეები განსაკუთრებული სიქველითა და ღვთისმსახურებით გამოირჩეოდნენ. ცნობილია, რომ მათ მიერ არის აგებული აჭარაში ვერნების, ხიხანის და თხილვანას ეკლესიები.

ხიხანის ციხე

ციხე-კოშკი (აჭარა - ხულოს რაიონი)          

მდებარეობს სხალთის ხეობის სათავეში სტრატეგიულად ძალზედ მოხერხებულ ადგილას, მას სამხრეთ-აღმოსავლეთის მხრიდან ერთადერთი საცალფეხო მისადგომი გააჩნია. ციხესიმაგრის საამშენებლო წყობაში გამოირჩევა რამდენიმე ფენა: უძველესი – X-XI საუკუნეებისა, ახალი XVII-XIX საუკუნეებისა (ოსმალთა მფლობელობის ხანისა). სხალთა-ხიხანისწყლის ხეობის კულტურულ-ეკონომიური აღმავლობა უკავშირდება ერისთავთ-ერისთავების აბუსერიძეების მოღვაწეობას. აჭარა მათ საერისთავოს წარმოადგენდა. აბუსერისძეთა გვარეულობას უკავშირდება ერთ-ერთი შესანიშნავი საფორტიფიკაციო ნაგებობის ხიხანის ციხის აგება. “მატიანე ქართლისაის” მიხედვით აბუსერ I აბუსერიძე XI საუკუნის შუა ხანებში ხიხათა ციხის მფლობელად იხსენიება. იგი XI-XIII საუკუნეებში ერისთავთ-ერისთავების სარეზიდენციო ციხე-ქალაქს წარმოადგენდა.